Słowo ubóstwo, czy bieda jest pojęciem ekonomicznym i odnoszącym się do braku środków, które przyczyniają się do zaspokojenia potrzeb człowieka. Do elementarnych potrzeb należy jedzenie, ubranie i schronienie, które można sobie zabezpieczyć poprzez stałą pracę. Jednak wiele osób na świecie nie ma takiego zatrudnienia.
Co zabiera ubóstwo?
Ubóstwo uniemożliwia realizację zamierzonych celów, jak na przykład edukacji zdolnych dzieci. Nie mówiąc już o potrzebach społecznych, czy kulturalnych. Bieda utrudnia też wykonywanie zadań życiowych. Człowiek biedny mimo chęci będąc ubogim nie daje rady wywiązywać się z zadań, jakie postawiło przed nim życie. A zwłaszcza wtedy, gdy nie ma stałej i pewnej pracy, albo gdy jest przewlekle chory.
Ubóstwo jest powszechnym zjawiskiem występującym na całym świecie. Istnieje w krajach biednych, w krajach o średniej zamożności społeczeństwa i w krajach bogatych. Dla ubóstwa nie ma znaczenia położenie geograficzne, poziom rozwoju społeczeństwa, czy ustrój w państwie, choć nad tym ostatnim można by dyskutować.
Kategorie ubóstwa
Ubóstwo jest wtedy, gdy ludzie nie mogą osiągnąć minimalnego standardu życia. W czasach współczesnych około 8 % ludzi na świecie żyje za niecałe 2 euro dziennie. Wiele też ludzi żyje w skrajnej nędzy za niecałego dolara dziennie na osobę, który nie wystarcza na wyżywienie, a gdzie inne wydatki?
Oblicza biedy są różne. Jest to głód i niedożywienie, ograniczony dostęp do usług i edukacji, wykluczenie i dyskryminacja społeczna.
Ubóstwo podlega kategoriom. Może być ubóstwo absolutne, ubóstwo względne, ubóstwo subiektywne i ubóstwo ustawowe.
- Ubóstwo absolutne, czyli bezwzględne oznacza krańcową biedę. Umownie uważa się, że ubóstwo absolutne jest wtedy, gdy na utrzymanie nie można wydać jednego dolara dziennie. Ubóstwo takie dotyczy warunków bytowych, które są bardzo słabe i nie zapewniają podstawowych funkcji życiowych, gdyż na wskutek biedy spowodowanej głównie brakiem zatrudnienia nie stać ludzi na podstawowe zadbanie o warunki mieszkaniowe. Takich ubogich osób na świecie jest 800 milionów i są to głownie mieszkańcy Afryki oraz mieszkańcy Azji Południowej, gdzie nie ma rozwoju gospodarczego, a wiec nie ma zatrudnienia. Jest tylko suchy klimat, który uniemożliwia uprawę roślin i hodowlę zwierząt.
- Ubóstwo względne odnosi się do przeciętnego poziomu życia, jaki jest w danym kraju. Mierzy się go wysokością poziomu życia ludzi w danym kraju. W tym przypadku nie chodzi tylko o wysokość dochodów, bo większość ludzi ma dochody pochodzące ze stałego zatrudnienia, lecz chodzi o poziom nierówności w społeczeństwie pod względem zamożności, o dystans pomiędzy poziomem życia grup społecznych.
- Ubóstwo subiektywne jest definicją dotyczącą poziomu życia ludzi w danej społeczności. Nie występuje tam ubóstwo absolutne, gdyż wielkość dochodów pochodzących z zatrudnienia odpowiada poziomowi wystarczającemu. A w interpretacji niektórych osób poziomowi ledwie wystarczającemu, co nie zawsze jest prawdą.
Wszystko zależy od miejsca zamieszkania, zaawansowania kulturowego społeczeństwa, od poziomu wykształcenia, od rodzaju wykonywanej pracy, itd. - Ubóstwo ustawowe polega na ustawach o pomocy społecznej. Jest to kwota dochodów, która uprawnia do ubiegania się o zapomogi i inne świadczenia pieniężne.
Podział ubóstwa
Ubóstwo zawsze jest biedą, lecz podlega podziałowi na kategorie, rodzaje, przyczyny, normy. I istnieje też:
- ubóstwo marginalne, które powstaje z niepełnosprawności, wielodzietności, alkoholizmu, narkomanii, starszego wieku, dezorganizacji życia rodzinnego, braku kwalifikacji zawodowych, niskiego wykształcenia
- ubóstwo masowe posiadające charakter strukturalny i utrwalony
- ubóstwo jawne i ukryte. Jawne, które jest ujęte w statystykach. Natomiast ubóstwo ukryte polega na nieujawnianiu źródeł dochodów.
Osoba biedna w sensie społecznym jest wtedy, gdy udzielana jest jej pomoc finansowa. Okazuje się, że człowiek uważany jest za ubogiego wtedy, gdy jest uprawnionym do otrzymania wsparcia zgodnego z normami i zasadami opieki społecznej.